نفت خام (Crude Oil) در حقیقت نوعی سوخت فسیلی تجدید ناپذیر است که به شکل مایع و با غلظت بالا بوده و می‌تواند به رنگ سیاه و قهوه‌ای سوخته وجود داشته باشد، اما در برخی موارد به رنگ‌های زرد، قرمز یا سبز هم یافت می‌شود.
نفت خام و دیگر منابع فسیلی مثل زغال‌سنگ، منابع تجدیدناپذیر محسوب می‌شوند؛ زیرا برای تشکیل این منابع، میلیون‌ها سال زمان صرف شده است. این منابع روزی تمام خواهند شد و باید به فکر جایگزینی برای آن‌ها بود.
این ماده قابل اشتعال از پوسته زمین استخراج می‌شود و معمولاً در لایه‌های زمین و زیر آب وجود دارد. آن را با حفاری زمین، لوله‌کشی به درون آن و پمپ زدن استخراج می‌کنند.
تغییرات رنگ نفت خام، نشان از ترکیبات این ماده پرارزش دارد. نفت‌های با مقادیر کم از گوگرد و فلزات، رنگ‌های روشن‌تری دارند.
مشتقات نفت خام
نفت خام در پالایشگاه‌ها به طیف گسترده‌ای از محصولات تبدیل می‌شود. رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مشتقات نفت خام عبارت‌اند از:
بنزین: از نفت برای ساختن بنزین استفاده می‌شود که یک محصول مهم در زندگی روزمره ماست.
گاز مایع: (LPG) ترکیبی از پروپان و بوتان که به عنوان سوخت کاربرد دارد.
گاز CNG: از فشرده شدن گاز طبیعی متان ساخته می‌شود و به عنوان سوخت به کار می‌رود.
روغن‌های صنعتی: مانند گریس و روغن سفید که در صنایع آرایشی، غذایی، دارویی و غیره کاربرد دارند.
گوگرد: ماده اولیه ارزشمند در صنایع پتروشیمی.
قیر و آسفالت: یکی از محصولات پرکاربرد دیگر از نفت خام، قیر و آسفالت است. امروزه در جاده سازی، مصالح ساختمانی و…. از قیر و آسفالت استفاده زیادی می شود.
آروماتیک: از آروماتیک برای تهیه انواع رزین ها، الیاف های مصنوعی، مواد منفجره، مواد شوینده، آفت کش ها، تولید قطعات هواپیما، ساخت داروها و سیستم های الکترونیکی استفاده می شود.
